W Szkole Podstawowej im. Arkadego Fiedlera w Chomęcicach działa program będący metodą wspomagania rozwoju dzieci z trudnościami edukacyjnymi

Osiągnięcie odpowiedniego wieku oraz wysoki poziom inteligencji nie gwarantują, że dziecko będzie odnosiło sukcesy w nauce szkolnej. Równie ważne jest osiągnięcie rozwojowej gotowości do podjęcia nauki. Sukcesy w nauce szkolnej zależą w dużej mierze od sprawnego posługiwania się umiejętnościami motorycznymi.

W ostatnim czasie wielu specjalistów poszukuje nowych metod terapii, które byłyby skuteczne w leczeniu różnych zaburzeń. Prawdą jest, że istnieją różne metody pracy z zaburzeniami emocjonalnymi, poznawczymi i ruchowymi, ale ich skuteczność jest różna.

Zdarza się, że zajmujący się dzieckiem terapeuta ma przekonanie, że wybrał optymalną metodę pracy, gdyż uwzględnia ona wszystkie objawy, zaś innym razem istnieją trudności z doborem odpowiednich narzędzi. W tym drugim przypadku dziecko robi małe postępy lub nie robi żadnych i to może znaczyć, że należy uzupełnić ćwiczenia innymi lub zastosować nowe. Jedną z interesujących nowych metod jest praca z przetrwałymi lub niezintegrowanymi odruchami neurologicznymi Sally Goddard. Niezintegrowane lub przetrwałe odruchy to te, które powinny zaniknąć, a nadal występują, powodując zaburzenia różnych funkcji.

Co to są odruchy pierwotne?
W momencie narodzin dziecko ma minimalną kontrolę nad ruchami swojego ciała. W pierwszych tygodniach życia odruchy pierwotne pojawiają się jako niezależna od woli dziecka reakcja na pewne bodźce. Stopniowo przekształcają się one w bardziej zaawansowane umiejętności motoryczne. Wczesne odruchy zapewniają swego rodzaju trening dla wielu aspektów późniejszego funkcjonowania. Rozwój mózgu niemowląt w pierwszym roku życia powoduje, że połączenia do wyższych partii mózgu stają się silniejsze, a odruchy pierwotne są stopniowo zastępowane przez bardziej dojrzałe wzorce reakcji – odruchy posturalne. Te odruchy posturalne wspierają kontrolę równowagi, postawy i ruchu w środowisku opartym na oddziaływaniu grawitacji. Ich rozwój znajduje odzwierciedlenie w rosnącej możliwości niemowlęcia do kontrolowania swojego ciała, postawy oraz ruchów dowolnych.

Jeśli odruchy pierwotne nie wygasną, a odruchy posturalne nie wykształcą się do czasu, kiedy dziecko osiągnie wiek szkolny, to mogą one kolidować z rozwojem bardziej złożonych umiejętności. Poszczególne odruchy pierwotne, które pozostają aktywne u dziecka w starszym wieku, mogą mieć wpływ między innymi na:
– koordynację ręka-oko – trudności, takie jak zdolność do kontrolowania ramienia i dłoni podczas pisania;
– zdolność przekroczenia pionowej linii środkowej ciała – na przykład praworęczne dziecko może trudność z pisaniem po lewej stronie kartki;
– rozbieżność pomiędzy wypowiedziami ustnymi i pisemnymi;
– rozwój poprzecznych ruchów gałek ocznych – takich jak wodzenie wzrokiem, które jest niezbędne do czytania i pisania;
– kontrolę automatycznego utrzymania równowagi;
– dwustronną (bilateralną) integrację – zróżnicowane i zintegrowane wykorzystanie obu stron ciała;
– rozwój lateralizacji – na przykład skrzyżowaną lub nieustaloną.
– integrację górnych i dolnych części ciała – na przykład podczas pływania,
– postawę podczas siedzenia – skłonność do pokładania się na biurku,
– umiejętność usiedzenia w jednym miejscu,
– koncentrację uwagi, ale także na:
– moczenie nocne,
– skrzywienie kręgosłupa – skoliozę.
– problemy posturalne – szczególnie podwyższone lub obniżone napięcie mięśniowe,
– tendencję do chodzenia na palcach,
– równowagę,
– chorobę lokomocyjną,
– trudności w zakresie oceny kierunku i przestrzeni,
– ruchy gałek ocznych – wpływające na czytanie,
– percepcję wzrokową – wpływające na czytanie i pisanie,
– niechęć do aktywności fizycznej – szczególnie podczas WF.
– nadwrażliwość,
– słabą kontrolę impulsów,
– nieumiejętność ignorowania bodźca – wpływ na koncentrację uwagi, zwiększenie rozpraszalności,
– przeciążenie sensoryczne,
– lęk,
– labilność emocjonalną,
– niedojrzałość emocjonalną i społeczną.

W celu zminimalizowania ww. trudności rozwojowych uczniów oraz wspomagania ich rozwoju neuromotorycznego w Szkole Podstawowej w Chomęcicach od września br. wprowadzono Metodę Integracji Odruchów wg programu Sally Goddard – Blythe. Program ten opiera się na powtarzaniu naturalnych, prawidłowych wzorców ruchowych, jakie wykonuje dziecko w pierwszym roku życia. Ćwiczenia są dostosowane do grupy. Polegają one na codziennym wykonywaniu 2 – 4 ćwiczeń pod okiem terapeuty. Ćwiczenia są przez niego modyfikowane po ok. 4-6 tygodniach a cały program terapeutyczny trwa ok.10 miesięcy.

Magdalena Wasielewska, szkolny pedagog