W czasie wakacji młodzież narażona jest na kontakt z różnymi używkami, w tym nowymi narkotykami, tzw. dopalaczami. Badania wśród uczniów pokazują, że co dziesiąty nastolatek próbował substancji psychoaktywnych o nieprzewidywalnym składzie chemicznym, zagrażającym zdrowiu i życiu.

To może dotyczyć też Twojego dziecka, dlatego apelujemy o zwrócenie uwagi na:

SYGNAŁY OSTRZEGAWCZE MOGĄCE WSKAZYWAĆ NA ZAŻYWANIE SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH

• pojawienie się wśród rzeczy dziecka nowych przedmiotów i produktów mogących służyć do przyjmowania substancji psychoaktywnych, np. fifki, zapalniczki, łyżeczki, bibułki, kawałki okopconej folii aluminiowej, igły i strzykawki, waciki, paczuszki w foliowych opakowaniach, kleje, tabletki, proszek, sproszkowane zioła, bryłki itp.
• zmiany psychiczne oraz zmiana dotychczasowych zachowań i zwyczajów:
  • stany nietrzeźwości,
  • osłabienie lub utrata zainteresowań, zaburzenia snu,
  • wahania nastroju (drażliwość, płaczliwość itp.),
  • zmienna mowa (powolna, zamazana lub przyśpieszona), trudności w koncentracji uwagi,
  • zachowania i reakcje nieadekwatne do sytuacji,
  • chwiejny, powolny chód lub pobudzenie ruchowe,
  • zastyganie w nienaturalnych pozycjach,
  • gorsze wyniki uczenia się czy w pracy,
  • wagarowanie, opuszczanie pracy,
• zmiana dotychczasowych znajomych, poszukiwanie nowych grup i aktywności, w których obecne są narkotyki np. dyskoteki, zloty, festiwale muzyczne itp.,
• rozluźnienie więzi z rodziną,
• zakłócanie porządku publicznego,
• zmiany w wyglądzie,
• sprawianie wrażenia osoby chorej np. przeziębionej, kaszlącej,
• stany euforii i zmęczenia,
• zmiana nawyków żywieniowych,
• zmiany skórne np. miejsca po wkłuciach do naczyń żylnych, zadrapania, ślady po oparzeniach papierosami, przebarwienia palców,
• „szkliste oczy”, źrenice zwężone, rozszerzone, nieruchome,
• słodki zapach z ust.

RODZICU, PAMIĘTAJ!

Przyczyny zażywania dopalaczy podawane przez młodych ludzi to: chęć upodobnienia się do grupy, zaspokojenie ciekawości, dla rozrywki czy  z powodu nudy. Dlatego dobre relacje w rodzinie, jasno wytyczony system wartości, życzliwość i akceptacja, codzienny kontakt, rozmowy i zainteresowanie sprawami Twojego dziecka  pomogą uchronić je przed kontaktem z narkotykami.

• Bądź przykładem. Dzieci są dobrymi obserwatorami. Łatwo zauważą, gdy Twoje zachowanie nie jest zgodne z Twoimi słowami. Wymagaj, ale stawiaj warunki możliwe do spełnienia.
• Bądź konsekwentny, aby dziecko liczyło się z Tobą i wiedziało, że ustalone normy w kluczowych sprawach muszą być przestrzegane.
• Staraj się poznać przyjaciół i znajomych swego dziecka. Pamiętaj, że mogą oni mieć duży wpływ na zachowania i postawy Twego dziecka.
• Szanuj prawa dziecka do własnych opinii i wyborów. Nie bądź nadmiernie opiekuńczy. Doradzaj, ale nie narzucaj swojej woli. Pozwól dziecku dokonywać wyborów, gdyż w taki sposób uczy się życia, zarazem bądź czujny i w porę reaguj na zagrożenia.
• Ucz się, jak przezwyciężać trudności i radzić sobie w trudnych sytuacjach. Pamiętaj, wspólnie musicie rozwiązać problem.

OBJAWY UŻYWANIA, WYSTĘPUJĄCE BEZPOŚREDNIO PO ZAŻYCIU

Nie ma charakterystycznych objawów zatrucia dopalaczami (za wyjątkiem zatrucia opioidami!). Pamiętaj, że w zależności od rodzaju zażytej substancji oraz dawki mogą wystąpić różne symptomy:

• nadmierny przypływ energii, pobudzenie psychoruchowe,
• podwyższenie nastroju,
• rozdrażnienie,
• wahanie nastroju,
• zaburzenia świadomości,
• zaburzenia oddechowe do zatrzymania oddechu,
• zwolnienie czynności serca, niskie ciśnienie tętnicze,
• agresja,
• stany depresyjne,
• halucynacje, napady lęku,
• bóle głowy,
• kołatanie serca.

Zawsze należy zebrać wywiad od osób znajomych poszkodowanego, np. bawiących się razem w dyskotece, dotyczący rodzaju i ilości zażytych substancji. Powinno się również zabezpieczyć dopalacze i opakowania po nich do badań i dalszego postępowania. Z zasady, nie podejmujemy działań zmierzających do eliminacji trucizny z przewodu pokarmowego (wymuszenie wymiotów).

W przypadku osoby nieprzytomnej, układamy ją w pozycji bezpiecznej (bocznej ustalonej). W przypadku zatrzymania oddechu i krążenia do czasu przyjazdu zespołu ratownictwa medycznego podejmujemy resuscytację.

Z reguły, każda osoba po użyciu środków psychoaktywnych, prezentująca dolegliwości i objawy, zwracające uwagę otoczenia powinna być skonsultowana przez lekarza.

RODZAJE DOPALACZY

DOPALACZE O DZIAŁANIU POBUDZAJĄCYM

• Występowanie – proszek, kryształki, czasem pigułki.
• Zażywanie – wciąganie, połykanie, dożylnie.
• Efekty – zwiększenie energii, poprawa nastroju, zaburzenia pracy serca, zaburzenia neurologiczne, halucynacje, urojenia, agresja, śmierć.

DOPALACZE O DZIAŁANIU REKLAMOWANYM JAKO PODOBNE DO MARIHUANY

• Występowanie – mieszanki ziołowe, proszek,
• Zażywanie – palenie,
• Efekty – odprężenie, rozluźnienie, dobry nastrój, wymioty, „gonitwy” myśli, nerwowość, bóle w klatce piersiowej,     drgawki, utrata przytomności, agresja, stany lękowe.

DOPALACZE O DZIAŁANIU HALUCYNOGENNYM

• Występowanie – nasączone kawałki papieru, tektury, czasem płyn,
• Zażywanie – połykanie, dożylnie,
• Efekty – pozazmysłowe doznania, nudności, bezsenność, lęk, panika, halucynacje, urojenia, utrata kontroli nad sobą i swoim zachowaniem, agresja, próby samobójcze, śmierć.

POMOC

800 060 800 – Infolinia Głównego Inspektora Sanitarnego

801 199 990 – Telefon Zaufania Narkomania

801 889 880 – Telefon Zaufania Uzależnienia behawioralne

800 100 100 – Telefon dla rodziców i nauczycieli w sprawie bezpieczeństwa dzieci

800 12 12 12 – Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka

116 111 – Telefon Zaufania dla dzieci i młodzieży